{ "title": "Afganistan Savaşı", "image": "https://www.savaslar.gen.tr/images/afganistan-savasi.jpg", "date": "20.01.2024 01:43:42", "author": "özlem eren", "article": [ { "article": "
Afganistan Savaşı, 2001 Ekim ayının 7. Gününde başlamıştır. Amerika Birleşik Devleti tarafından, 11 Eylül 2001'deki ikiz kulelere yapılan terör saldırısı nedeniyle Amerika birleşik devleti Afganistan'a karşı savaş kararı almıştır. ABD Başkanı George W. Bush'un 'terörle mücadele' adı altında yaptığı bir savaştır. Planlanana göre bu Harekat Usame Bin Ladin'in yakalanmasına kadar devam edecekti. Aynı zamanda Taliban ve yandaş güçlerin ortadan kaldırılması da planlanıyordu. Amaçları Afganistan'da iç güvenlik sağlamaktı.

ABD ve Birleşik Krallıklar bir arada harekat ederek, Afganistan'a önce hava saldırısında bulunmuşlar daha sonra takviye güçlerle beraber Afganistan'a asker indirmişlerdir. Dönemin ABD Başkanı George W. Bush, Amerikan ve İngiliz askerlerinin Afganistan'daki Taliban ve El-Kaide hedeflerini vurmaya başladığını duyurmuştur. 2002 yılında Amerikan ve İngiliz askerleri Kuzey İttifak'ı ile savaşa katılmıştır. Daha sonra çıkan gerginlikler üzerine koalisyon güçleri (NATO güçleri) Afganistan'a asker indirmişlerdir. Amerikan hükümeti kalıcı barışı sağlamak nedeniyle ile bölgede asker bulundurup varlıklarını göstereceklerini açıkladı. Yapılan saldırılar başlangıçta Taliban'ı güçten düşürdüyse de bu uzun sürmedi çok geçmeden Taliban kuvvetleri yeniden toparlandılar. Savaşın amacı olan El-Kaide'nin hareketlerini kısıtlamak ve denetim altına almak tam anlamıyla oluşmadı.

Dönemin İngiltere Savunma Bakanı Adam Ingram, 4 bin 200 İngiliz askerinin Afganistan'a gönderileceğini bildirirken, operasyonlar bir ayını doldurmadan Türkiye'nin de aralarında olduğu çok sayıda ülke, Afganistan'a asker göndereceğini açıkladı. Birleşmiş Milletler de Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü'nün kurulması ve Afganlılara güvenlik desteği verilmesini onayladı. NATO, Ağustos 2003'te ISAF'ın sorumluluğunu üstlendi.

Afganistan'da savaş bir yandan sürerken, ülkede demokratikleşme çabaları da devam ediyordu. Afganistan 2004 yılının başında yeni bir anayasa oluşturuldu ve ekim ayında yapılan ilk demokratik seçimlerin sonunda Hamit Karzai, devlet başkanı oldu.

ABD Başkanı George W. Bush, 2006 yılının mart ayında Afganistan'a ilk ziyaretini yaparak Karzai'yle görüştü ve 2007 yılının başında Bush, NATO'dan, sayıları o dönemde 50 bin olan uluslararası koalisyon askerlerinin sayısının arttırılmasını istedi.

Barack Obama, ülkeye ilk ziyaretini ABD başkan adayıyken 2008'de yaptı. Obama, 2009 yılında göreve başlamasından hemen sonra, Afganistan'da görev yapan Amerikan askerlerinin sayısının 17 bin kişi daha artırılmasını onayladı. Obama, 2010 yılında yaklaşık 30 bin Amerikan askerinin daha Afganistan'a göreve gideceğini duyurdu. Obama'nın duyurduğu bu rakamla, 2001'den itibaren Afganistan'daki ABD askerlerinin sayısı yaklaşık 100 bini buldu. ABD askerlerinin haricinde o dönemde Afganistan'da NATO'nun da 40 bin askeri bulunuyordu.

Hollanda, Ağustos 2010 yılında Afganistan'dan askerlerini çeken ilk NATO üyesidir. Obama, savaşın 10. Yılında ABD, Usame Bin Ladin'in 2 Mayıs 2011 yılında Pakistan'da yapılan bir kara operasyonu sonucunda öldürüldüğünü duyurdu. ABD Başkanı Obama, Bin Ladin'in öldürülmesinden sonra Afganistan'da bulunan Amerikan askerlerinin geri çekilmeye başlanacağını duyurdu. İlk etapta 2009'da bölgeye giden yaklaşık 33 bin askerin 15 ay içinde döneceğini bildirdi.

Washington ile Kabil arasındaki gerginliği yükselten olaylar 2012 yıllarının başında yaşandı. Amerikan askerlerinin şubat ayında Kur'an yaktığının ortaya çıkartılması üzerine iki ülke arasında ilişkiler tekrar gerildi, Kandahar bölgesinde NATO üssünde görevli Amerikan askerinin, yakınlarda bulunan bir köyde evlere girilerek sivillerin öldürülmesiyle ilişkiler iyice gerildi. Amerikalı askerin saldırısında aralarında 9 çocukğun da bulunduğu 15 kişi hayatını kaybetti.

Afgan güçleri, ülkenin tamamı için güvenliği sağlama görevini NATO'dan haziran 2013 yılında devralırken, Fransa ise Afganistan'da muharebe amaçlı bulunan askerlerini 2012 yılının sonunda çekeceğini bildirdi.

Afgan meclisi, çok sayıda Amerikan askerinin 2014'ten sonra Afganistan'da kalmasını öngören ABD ile İkili Güvenlik Anlaşmasını, günler süren tartışmaların ardından kasım 2013'te onayladı. Meclis, anlaşmanın yıl sonuna kadar imzalanmasını istiyordu ancak Afganistan lideri Karzai, nisan 2014'te yapılacak seçimleri bekledi.

Afganistan ile Amerika Birleşik Devleti arasında, 2014 sonrasında Afganistan'da yaklaşık 10 bin Amerikan askerinin kalmasına olanak sağlayan İkili Güvenlik Anlaşması imzalandı. İngiltere,13 yıl aradan sonra Afganistan'dan çekildi. ABD liderliğindeki NATO güçlerinin Afganistan'daki savaş yönetimi, 28 Aralık'ta Kabil'de düzenlenen törenle resmen sona ermiştir.

13 yıl önce 50'den fazla ülkenin de içinde bulunduğu ISAF kapsamında başlayan Taliban ve El-Kaide ile mücadele misyonu, 1 Ocak 2015 yılından sonra 'Kararlı Destek' misyonuna dönüşmüştür. Bu misyon kapsamında 11.000 Amerikalı asker, 13.500 yabancı asker, Afgan güçlerine eğitim vermek üzere ülkede kalacaklar. Amerikan askerlerinin bir kısmı gerektiği durumlarda terörle mücadele operasyonlarına da katılacaklar.

Amerikan askerleri ülkedeki belirli birkaç üste kalacak ve sayıları 2015 sonuna kadar 5-6 bine düşürülecek.

NATO'nun savaş misyonunu 31 aralık 2014 yılında sona ermesiyle 350 bin Afgan güvenlik gücü ülkenin güvenliğinden sorumlu olacak, ABD sadece hava desteği verecektir.

Ülkede NATO güçlerinin çekilmesiyle Taliban saldırıları tekrar başladı. Son iki yılda 9 binden fazla Afgan askerleri, Taliban'la savaşırken, savaşta hayatını kaybetti. Bu rakam ise 13 yılda ölen Amerikan askerlerinin sayısının yaklaşık dört katı kadardır. Afgan güvenlik güçleri de aynı dönemde 4.600 kayıp verdi.
" } ] }