{ "title": "Kösedağ Savaşı", "image": "https://www.savaslar.gen.tr/images/kosedag-savasi.jpg", "date": "19.01.2024 18:03:46", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "Kösedağ savaşı, Anadolu Selçukluları ve Moğollar arasında 3 Temmuz 1243 yılında geçmiş bir savaştır. Bu savaşın önemi savaşta oldukça ağır bir yenilgi alan Anadolu Selçuklu Devletinin, savaş sonrasında yıkılma sürecine girmiş olmasıdır. Tarihimizde oldukça önemli bir savaş olan Kösedağ savaşıyla birlikte, Anadolu Selçuklu Devleti çok zorlu bir döneme adım atmıştır.

Anadolu Selçuklu Devletini savaşa hazırlayan etkenler

Anadolu Selçuklu Devletinin en parlak dönemini yaşadığı hükümdarı Alaeddin Keykubat, Moğolların çekindiği bir hükümdardır. Bu nedenle Anadolu'ya girmekten çekinmişlerdir. Ancak daha sonra hükümdar olan II. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında devlettin sarsılmasına neden olan Babıali ayaklanması olmuştur. Bu süreçte devlette yeterince yıpranmış olduğundan, Moğollar bu zor durumdan faydalanmıştır. Anadolu'ya girebilmek için, ordunun başına Baycu Noyan getirilmiştir. Baycu Noyan komutasındaki Moğol ordusu Kafkasya'da bulunan Gürcü ve Ermeni ordularının desteğini alıp, Anadolu Selçuklu Devletine karşı sefer hazırlıkları yapmaya başlamıştır. Babıali isyanı sonrasında çıkan Baba İshak isyanından faydalanarak, 1242 yılında Erzurum'a saldırmışlardır. Moğollar tarihe de geçen büyük zulüm ve katliamlar yaparak, halkın mallarını gasp etmiş ve şehirleri yağmalamaya başlamıştır.

Kösedağ Savaşının gelişmesi

Gıyaseddin Keyhüsrev Sivas'ta yaklaşık 80 bin kişilik ordusuyla karargahını kurarak, Moğol ordusunun taarruzunu karşılamaya çalışmıştır. Baycu Noyan ise bunu haber alarak, orduyu Sivas'a yönlendirmiştir. Babasının tecrübesine sahip olmayan Gıyaseddin Keyhüsrev ordu kumandanlarının bilgisiyle hareket etmektedir. Kendisine yapılan öneriler doğrultusunda, Sivas^ta karargahını kurmuş ve Moğol ordusunu burada bekleyerek savunmaya geçmiştir. Devlet erkanı ise ordunun taaruz etmesini istemiştir. Bu esnada ordunun komutanlarından ziyade devlet erkanının isteklerine rağbet eden Keyhüsrev, Selçuklu ordusunu Sivas'tan 80 km doğuya doğru ilerletmiş, burada Kösedağ bölgesinde otlak ve sulak bir yere yerleştirmiştir. Bölge askeri açıdan oldukça dezavantajlı bir yerdi. Burada her türlü askeri ve stratejik hazırlığını yapan Keyhüsrev, Moğol ordusu burada karşılamaya hazırlanmıştır.

Selçuklu ordusuna güvenen, güçlü olduğunu düşünen devletin ileri gelenleri, ordunun taarruz etmesini uygun gördüğünden, savaş tecrübesi bulunmayan Keyhüsrev'in askeri kuralları ve tedbirleri dikkate almadan düşmana taarruz etmesine neden olmuştur. Bunun sonuçlarını görememiş, yapılan hatanın devlete neye mal olabileceği gözden kaçmıştır. Moğol ordusuna saldıran Selçuklu ordusu Türk savaş taktiği olan kurt kapanı yani Turan taktiğini kullanan Moğol ordusunun geri çekilmesi sonucunda, öncü Moğol güçlerinin peşine takılarak gitmiştir. Böylesine büyük bir hata, Kösedağ savaşının sonucunu önemli derecede etkilemiştir.

Daha önce bir savaş idaresinde bulunmayan Gıyaseddin Keyhüsrev, Moğol öncü kuvvetlerini bozguna uğrattığını ve bunun Moğollar için mağlubiyet olduğunu düşünerek geri çekilmiştir. Ordunun bundan haberinin olmaması nedeniyle, hava kararınca Selçuklu ordusu Moğol ordusuyla savaşa devam etmiştir. Sultanın geriye döndüğünü duyan orduda daha sonra cepheden çekilmiştir. Moğol ordusu ise Selçukluların geri çekilme hareketine karşılık vererek ilerlemeye başlamış ve çarpışmışlardır. Bu Moğollar için oldukça kolay kazanılan bir savaş olmuştur. Bunla birlikte Moğollar Sivas, Erzincan ve Kayseri'ye kadar ilerlemiştir. Kayseri düştükten sonra Azerbaycan'da bulunan Batı Moğol ordusu da karargaha geri dönmüştür.

Kösedağ Savaşı sonrası gelişmeler

Savaşın ardından Anadolu'nun içlerine ilerleyen Moğol ordusu, şehirleri hem istila etmiş hem de yağmalayarak, halka zulüm etmişlerdir. Kösedağ savaşı sonrasında barış yapılsa da Anadolu Selçuklu Devleti Moğollara karşı ağır vergilerle cezalandırılmıştır. 1243 Kösedağ Savaşı sonrasında Anadolu Selçuklu Devleti yıkılışa geçmiştir. Moğollar tarafından her konuda kullanılmış, sıkça taht değişimine gidilmiştir. Ticaret yolları değerini kaybetmiş, ürünler toplanamamış ve halk arasında kıtlık baş göstermiştir. Bu savaşın olumlu tarafı ise Moğollardan kaçan Türkmenlerin Anadolu'ya gelmesi ve bölgenin Türkleşmesinin daha hızlı gerçekleşmesini sağlamasıdır.
" } ] }