{ "title": "Suriye Savaşı", "image": "https://www.savaslar.gen.tr/images/suriye-savasi.jpg", "date": "21.01.2024 01:48:34", "author": "RAMAZAN ATAY", "article": [ { "article": "Suriye Savaşı, Suriye İsyanı, Suriye Krizi veya Suriye Devrimi Suriye Baas Partisi'ne sadık olan askerler ve bu askerler destekleri destekleyen milis güçler ile bu partiyi iktidar yapmak istemeyen Suriye Muhalefeti arasında ortaya çıkan, daha sonrasında bazı Kürt, Türkmen, Dürzi ve Süryani gruplarıyla El Nusra, IŞİD gibi gruplarının da dahil olduğu çatışmalardır. Son dönemde ise Türkiye, ABD, Rusya, İran ve benzeri ülke dışından gelen güçlerinde dahil olmasıyla ülke çapında da yankı getirmiştir. Yapılan gösteriler 15 Mart 2011 tarihinde başlayıp, Nisan 2011 tarihinde itibaren de ülkenin tamamında etkili bir hal almıştır.

Suriye Ordusu Nisan 2011 tarihinde isyanı bastırmak için hükümet tarafından görevlendirilmiş ve Suriye askerleri ülkenin tamamında yer alan göstericilerin üzerine ateş açmışlardır. Aylarca devam eden askeri baskının ve kuşatmaların hemen ardından gösteriler silahlı isyan şekline dönüşmüştür. Genellikle kaçak askerler veyahut da gönüllü askerlerden oluşan muhalif birlikler, merkezden yönetilen bir liderlik olmaksızın direnişe geçmişlerdir. Ülke çapında neredeyse tüm şehir ve kasabalarda gerçekleşen çatışmalar asimetrik savaş niteliği taşır. 2013 tarihinde Hizbullah isimli örgüt, Beşar Esad'a sadık güçlerin tarafında savaşa dahi olmuştur. Beşar Esad'ın yönetim İran ve Rusya'dan parasal destek ve askeri yardım alırken, muhalif birlikler Suudi Arabistan ve Katar'dan silah yardımı almaktadır. 2013'ün haziran ayı itibarıyla Beşer Esad'ın yönetimi ülkenin yaklaşık olarak %60'ını kontrol altına almıştır. 2012 yılının sonlarında yayımlanan bir BM raporu, ülke de yaşanan bu iç savaşın Sünni muhalifler ve Nusayri Sebbiha Milisleri arasında süregelen ve bariz derecede mezhepsel bir çatışma olduğunu söylemiş, amam hem hükümet hem de muhalefet de bunu reddetmiştir.

Birleşmiş Milletlerin verdiği verilere göre ölü sayısı 2015'in ocak ayı itibarıyla 220,000'i geçmiştir. SCPR (Yani Suriye Politik Araştırmalar Merkezi) Suriye'de yaşanan savaş nedeniyle dolaylı veya dolaysız sebeplerden ötürü olarak hayatını kaybeden toplam insan sayısının ise 2016'nın şubat ayı itibariyle 470,000 olduğunu açıklamıştır.

Raporlarda yer alan bilgilere göre bu zamana kadar on binlerce göstericinin devlet hapishanelerinde hapsedildiği ve bu göstericilerin sistemli işkenceye ve terör saldırısına maruz bırakılmış olduğu görülmektedir. Uluslararası organizasyonlar yapıldığında hem Baas Partisi hükümeti hem de muhalefeti olanlar insan hakları ihlalleriyle defalarca suçlu bulunmuşlardır. Uluslararası Af Örgütü'nün ve Birleşmiş Milletlerin hem 2012 tarihinde hem de 2013 tarihinde Suriye'de gerçekleşen soruşturmaları ve bu bölgede yapılan saha araştırmalarına bakılarak, işkencelerin savaş suçlarının büyük bir bölümünün Baas Partisi hükümeti tarafından gerçekleştirildiğinin ve insan hakları ihlallerinin sonucuna ulaşılmıştır. Savaşta kimyasal silahların birçok kez kullanıldığı ortaya çıkmış ve bu durum uluslararası alanda büyük tepki çekmiştir.

Ülkede ortaya çıkan İç savaşlar ve isyanlar

Sivil başkaldırılar ve Gösteriler (Mart 2011- Temmuz 2011)

İsyan ilk başta, Arap Baharının etkisinde kalınarak, 2011 Ocak ayı tarihinden itibaren başlarda küçük gösterilen halinde, zamanla büyüyerek, insan hakları ihlallerine ve yolsuzluğa karşı başlayan sivil bir başkaldırıdır. Büyük çaplı gösteriler ise güney şehri Dera'da 15 Mart 2011 tarihinde ortaya çıkmıştır. Bu sebeplerden ötürü Dera ilerleyen zamanlarda Devrimin Beşiği olarak anılmaya başlanmıştır. Bu gösteriler kısa zamanda ülke geneline yayılmıştır. Hükümet gösterilerde geniş çaplı işkenceler, polis şiddeti tutuklamalar ve sansür ile cevap vermiştir, fakat yapılan gösteriler genişlemeye devam etmiştir. Nisan ayının son günlerinde Beşşar Esad, direniş gösteren şehir ve kasabalara karşı büyük çaplı bir askeri harekât başlatmış. Harekata piyadeler, ağır silahlar ve tanıklar ile katılmış, tüm bu olanlar kısa sürede yüksek sayılarda sivil ölümlere sebep olmuştur.

Askeri baskıların hemen ardında ise birçok asker göstericilere dahil olmak için kaçmış ve birçok gösterici de eline silah almaya başlamıştır. Cisr eş Şuğur kasabasında, yapılan ilk geniş çaplı gösterilerden yaklaşık olarak 79 gün sonra yani 4 Haziran 2011 tarihinde devletteki ilk olarak silahlı çatışma başlamıştır. Suriye Ordusunun gerçekleştirilmiş olan bir cenaze törenine katılmış olan büyük bir kalabalık üstüne ateş açmasıyla birlikte öfkeli göstericiler, ateş açılmış olan binayı en sonunda ateşe vermiş ve 8 tane güvenlik görevlisinin can vermesine sebep olup; ele geçirilmiş olan polis istasyonundaki silahları toplatılmış ve çevresi abluka altına alınmıştır. Güvenlik güçleri ile göstericiler arasındaki silahlı çatışmaları takip eden diğer zamanlarda da devam etmiştir. Birçok güvenlik görevlileri, sivillerin üzerine ateş açmayı raddeden askerlerin birtakım ajanlar tarafından öldürülmelerinin ardından kaçarak göstericilere katılmış ve muhalif güçleri git gide büyütmüşlerdir.
" } ] }