Cemel Savaşı, 656 yılında Halife Ali bin Ebu Talib ile İslam Peygamberimiz Muhammed 'in dul eşi Aişe'nin tarafları arasında Basra'da gerçekleşen bir savaştır. Müslümanların arasındaki ilk iç savaş olarak bilinir. Diğer bir söyleyişe göre Basra savaşı olarak da anılmıştır. Cemel savaşı Halife Ali bin Ebu Talib'in zaferi ile son bulmuştur.
Savaşta Aişe'nin müttefiklerinden Zübeyr bin Avvam ve Talha bin Ubeydullah öldürülmüştür. Aişe Ali tarafından Medine'ye gönderilmiştir. Savaşta çok fazla kayıp olup iki tarafta yaklaşık onar bin kayıp vermiştir. Cemel sözcüğü Arapça da deve olarak söylenmektedir. Bu yüzden Cemel savaşı Aişe'nin devesi etrafında gerçekleştiği için bu isimle söylenmiştir.
Osman'ın Halifelik Dönemi: Muhammed'in ölümünden sonra sırayla Ebu Bekir, Ömer ve Osman İslam devletinin başına geçmişlerdir. Ancak üç halife de Şia tarafından onay verilmedi. Ebu Süfyan Osman'ın halife seçilmesine çok sevinmişti. Haşimoğulları ilk iki halifeye yumuşak bir şekilde davranmaları halifeliğinin ilk 6 ayında Osman'a karşı çıkmışlardır. O dönemde yapılan fetih hareketlerine katılmışlardır. Ebu Bekir zamanında kitap haline getirilen Kur'an'ı Kerim'in çoğaltılması ve bu nüsha dışındaki diğer nüshaların yok edilmesi için Ali, Osman'ın arkasında durmuştur.
Osman Döneminin Sonu: Osman'ın halifeliğinin ikince 6 yılında yakından ilgilendiği siyaset, valilikler için akrabalarını ön gördüğü iddiaları, Ali tarafından halifeye karşı tavır takınmasına sebep oldu ve bu dönemde Ali ile Osman arasında görüş ayrılıkları yaşanmıştır.
Savaş Hazırlıkları: Böylelikle bunlar başlangıçta Ali'ye biat etmişlerdir. Ancak umdukları valilik taleplerine olumlu cevap alamayınca ona karşı tavır almışlardır. Basra valisi Abdullah ile Talha ve Zubeyr'in Mekke'ye gidip haç dolayısıyla burada bulunan Aişe'nin yanında olmaları ve Osman'ın izini sürüp takip etmek üzere birlik olup hazırlık içine girmeleri, Emevioğulları için bulunmaz bir fırsattı.
Savaş: Cemel savaşı Kasım 656 yılında meydana gelmiştir ve Aişe ordusunun mağlubiyeti, bu savaşa katılan Ümeyye oğulları da mağlup olmuştur. Ali savaşı kaybeden Aişe'ye hiçbir zarar vermeyip onu Medine'ye sürgün göndermiştir.
Savaş Sonuçları: Cemel savaş İslam devletinde yaşanan ilk savaşlardan biridir. İslam Aleminin ikiye bölünmesinde büyük bir rol oynamıştır.
